Ngày 6 tháng Giêng, lễ Chúa Hiển Linh, là kỷ niệm đúng 400 năm ngày thành lập Bộ Truyền giáo, do quyết định của Đức Giáo hoàng Grêgôriô XVI năm 1622, lúc đó gọi là “Thánh Bộ truyền bá đức tin,” với mục đích cổ võ sự tái hiệp nhất các tín hữu Kitô và phổ biến đức tin nơi dân ngoại.

Theo tinh thần của Đức Giáo hoàng Grêgôriô XVI, các giáo sĩ lên đường truyền giáo và bộ Truyền giáo hỗ trợ bằng việc in các sách đa ngữ. Chữ viết Latinh hóa nằm trong chiều hướng chung này, nhằm phục vụ mục đích truyền giáo tại những nước thuộc địa bàn truyền giáo của các giáo sĩ Tây Phương ở Đông Á. Tại Trung Hoa, Hoa ngữ được các nhà truyền giáo dùng mẫu tự Latinh phiên âm trước nhất (khoảng 1584-1588); tại Nhật Bản Nhật ngữ được các nhà truyền giáo dùng mẫu tự Latinh phiên âm (khoảng 1592-1596), Tự Điển La - Bồ - Nhật ra đời 1595; tại Việt Nam, Việt ngữ được các nhà truyền giáo dùng mẫu tự Latinh phiên âm (khoảng 1585-1650), Từ điển Việt - Bồ - La được in tại Roma năm 1651.

Phải nói rằng ban đầu, các nhà truyền giáo đã gặp phải khó khăn vì họ không học được chữ Nôm, theo cha Alexandre de Rhodes thì đây là “thứ chữ rất khó và hầu như vô số, đặc biệt là thứ chữ họ sử dụng để viết sách, cũng là thứ chữ y như người Trung Hoa, và người ta nói có thể tới tám mươi ngàn chữ: các dân tộc này bỏ trọn đời mình để học những chữ đó mà chẳng một ai làm quen được để đạt tới sự hiểu biết hoàn toàn hết mọi chữ.” Ý thức chữ Nôm không thể là phương tiện giao tiếp với người bản xứ nên các nhà truyền giáo tìm một phương pháp đơn giản. Lắng nghe người Việt phát âm rồi dùng mẫu tự Latinh để diễn tả âm điệu theo cách mà tiếng Bồ Đào Nha vốn có mà người Bồ Đào Nha sử dụng lúc bấy giờ.

Qua nhiều giai đoạn, với nhiều công khó, Tin Mừng của Chúa đến được với dân Việt đồng thời người Việt đã có được chữ viết. Quả là “nhất cử lưỡng tiện,” mục đích là đem lời Chúa đến cho mọi người, nhưng Chúa lại cho một hoa trái lớn mà mọi người dân Việt được hưởng nhờ đó là Chữ Quốc ngữ.